Category: मेरो आवाज

आर्यन रञ्जित क्यामेलिया स्कूल, कालिमाटी, काठमाडाैँमा कक्षा ९ मा अध्ययनरत छात्र हुनुहुन्छ । ‘World Book of Record वल्ड बुक अफ रेकर्ड’ मा कान्छा अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडीको उपाधि प्राप्त गरी नेपालको नाम विश्वभरि फैलाउन सफल आर्यन क्यामेलिया स्कूलका हिरा हुनुहुन्छ । उहाँले सन् २०१८ मा सिंगापर र मलेसियामा सम्पन्न अन्तर्राष्ट्रिय कराँते प्रतियोगिता, सन् २०१९ मा भारतमा सम्पन्न विश्व कराँते च्याम्पियनसिप र सन् २०२०, २०२१ र २०२३ मा दक्षिण कोरियामा सम्पन्न अन्तर्राष्टिय कराँते प्रतियोगिताहरुमा स्वर्ण पदक जित्न सफल भई एक हजार अमेरिकी डलर प्राप्त गरी ‘World Book of Record वल्ड बुक अफ रेकर्ड’ मा नाम लेखाउन सफल हुनुभएको थियो ।

देशभरि फैलिएको डढेलोको असर हिमाली क्षेत्रमा पनि पर्न थालेको छ । डढेलोले बढाएको तातो हावाको लहरले सर्वोच्च शिखर सगरमाथा सहितका हिमालमा गर्मी बढाएको छ । यसले दीर्घकालीन असर पर्ने भन्दै विज्ञहरुले चिन्ता व्यक्त गर्नुभएकाे छ । डढेलो लाग्ने क्रम अझै नरोकिएको र प्रकोप देशका विभिन्न वन क्षेत्रमा बढ्दै जाँदा सगरमाथा लगायतका हिमालमा त्यसबाट सिर्जित धुवाँ अर्थात् कार्बन थुप्रिन थालेको विज्ञहरूको भनाइ छ । 

यौन हिंसा, दुर्व्यवहार भन्नसाथ हामीले अधिकांश रुपमा महिला र बालिकाहरु मात्र सोच्ने गर्दछौं । नेपालको विभिन्न कानूनहरु जस्तै अपराध संहिता अन्तर्गतको जबरजस्ती करणीको महलले समेत बालकमाथि जबरजस्ती करणी हुन सक्ने विषयमा मौन रहेको छ । त्यसैकारण बालकमाथिको बलात्कारको मुद्दा अप्राकृतिक मैथुन अन्तर्गत अघि बढ्ने गरेको छ । नेपालका विविध कानूनहरुमा बालकमाथिको हिंसाका विषयमा छलफल गर्न र यस मुद्दालाई पनि नेपालको बालअधिकारवादी आन्दोलन र ऐन तथा नीतिमा समेत स्थापित गर्नुपर्ने विषयमा सरोकारवालाहरुले एकसाथ आवाज उठाउनुभएकाे छ ।

भाइबहिनीहरु, तर नेपालमा गणतन्त्र स्थापना हुनुअघि भाद्र ४ गते राष्ट्रिय बाल दिवस मनाउने गरिन्थ्यो । तात्कालीन् मुमा बडामहारानी रत्न राज्यलक्ष्मी शाह भारत लगायत अन्य विश्वका देशहरुको भ्रमणमा जानुभएको अवसरमा उहाँले ती देशका सरकारको तर्फबाट बालबालिकाका लागि धेरै काम भइरहेको देख्नुभयो । यही कुराबाट प्रभावित भएर उहाँले नेपाल फर्किएपछि नेपालमा असहाय बालबालिकालाई सहयोग गर्न नेपाल बाल संगठन नामक बालहितकारी संस्थाको स्थापना गर्नुभयो । नेपाल बाल संगठन बालमन्दिरको नामले चिनिन्छ । यो संस्थाले अनाथ र असहाय बालबालबालिकाको सेवा र संरक्षणका लागि लामो समयदेखि काम गर्दै आएको छ । यसरी विक्रम सम्बत् २०२१ सालमा त्यतिबेलाकी मुमा बडा महारानी रत्नको संरक्षकत्वमा बालमन्दिरको स्थापना भएपछि मुमा बडा महारानी रत्नकै जन्मदिन भाद्र ४ गतेलाई नेपालमा बालदिवसको रुपमा मनाउन सुरु गरिएको हो ।

भोजपुर दिङ्गलामा जन्मनुभएका प्रा.डा. हेमाङ्ग राज अधिकारी नेपाली भाषा विशेषज्ञ हुनुहुन्छ । नेपाली भाषाको उत्थान र समसामयिक प्रगति र विकासका लागि सक्रिय उहाँले विद्यालयदेखि विश्वविद्यालयसम्म विभिन्न तहका लागि पाठ्यपुस्तकहरू लेख्नुभएको छ । उहाँ आफ्नो बाल्यकालको अनुभव सुनाउँदै भन्नुहुन्छ :

म बालब्रह्मचारी षडानन्द अधिकारीको वंशज हुँ । षडानन्दले विसं १९३२ मा पाठशाला स्थापना गर्नुभएको थियो । त्यो बेला जनस्तरमा पाठशाला थिएन । दरबार हाईस्कुल १९१० मा स्थापना भएको त थियो तर त्यो दरबारभित्रै सीमित थियो । १९४० मा मात्र यो स्कुल सर्वसाधारणका लागि बाहिर आएको हो ।

नेपालमा पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय बाल चलचित्र महोत्सव (बालफिल्म महाेत्सव) वि.सं.२०५३ मा आयोजना भएको थियो । नेपाली चलचित्र निर्माता र निर्देशकलाई बाल चलचित्र निर्माणका लागि उत्प्रेरित गर्ने उद्देश्यका साथ महोत्सवको आयोजना गरिएको थियो । नेपाल बाल संगठन, नक्साल, काठमाडौँद्वारा आयोजित उक्त महोत्सवमा विभिन्न देशका बाल चलचित्रहरु देखाइएका थिए ।

आँखाको देख्ने शक्तिलाई सधै स्वस्थ र तन्दुरुस्त राख्न र शरीरलाई विभिन्न प्रकारका संक्रामक रोगहरूबाट बचाई राख्न भिटामिन ‘ए’ आवश्यक पर्दछ । यो मानिसको शारीरिक र मानसिक विकासका लागि नभई नहुने तत्व हो । भिटामिन ‘ए’ को कमीले गर्दा नेपालमा प्रतिदिन एकजना बालबालिका अन्धो हुने गरेको कुरा पत्ता
लागेको छ ।
भिटामिन ‘ए’ केबाट पाइन्छ ?
भिटामिन ‘ए; का जम्मा दुईवटा स्रोत छन् : जनावर र वनस्पति ।

मुन्नी सापकोटा नेपाली भाषामा साहित्य रचना गर्ने भारतीय बालसाहित्य लेखक हुनुहुन्छ । उहाँ सन् २०१४ मा भारत सरकारबाट साहित्य अकादमी बालसाहित्य पुरस्कार प्राप्त गर्न सफल लेखक हुनुहुन्छ । भारत सरकारबाट राष्ट्रिय कीर्ति शिक्षक पुरस्कार (२००७) र असम सरकारबाट कीर्ति शिक्षक पुरस्कार (२००४) प्राप्त गर्न सफल लेखक सापकोटाका मौलिक र अनुवादित गरी आठ वटा कृतिहरु प्रकाशित भएका छन् । उहाँको जूनकिरी बालकथा सङ्ग्रह सन् २०१४ को बालसाहित्य अकादमी पुरस्कार जित्न सफल कृति हो ।

मानिसको शरीरलाई शक्ति प्रदान गर्न, शारीरिक तथा मानसिक वृद्धि र विकास गर्न र रोग विरुद्ध लड्ने क्षमता वृद्धि गर्नका लागि पोषक तत्वहरु अति आवश्यक छन् । शरीरलाई आवश्यक पर्ने पौष्टिक तत्वहरु निम्नानुसार छन् जुन हामीले खाने कुराबाट प्राप्त गर्दछौ ।
१. काबर्बोहाइड्रेट २. प्रोटिन ३. खनिज पदार्थ ४. चिल्लो पदार्थ ५. भिटामिन र पानी ।
मानिसहरुले स्वस्थ रहन सन्तुलित आहार खाने र प्रशस्त मात्रामा पानी पिउने गर्नु पर्दछ ।